Monday, September 29, 2014

Festival de musique baroque d'Ambronay 2014: Célébrations !



Ամբրոնեյի փառատոնը շարունակում է սովորության համաձայն յուրաքանչյուր աշուն բարոկկո երաժշտության սիրահարներին նվիրել փառատոնային տպավորիչ օրեր: Այս տարին  բացառիկ է՝  նշվում է Մշակութային Հանդիպման Կենտրոնի (centre culturel de rencontre) 10 ամյակը և փառատոնի հրատարակման 35 ամյակը:
Ասել է , թե՝  2014թ.-ի փառատոնը տեղի է ունենում Celebrations խորագրի ներքո:

Անվանումը տոնական է և նպաստում է իսկապես ամբողջովին վայելել տոնը : Ընտրված ծրագիրն էլ բացառիկ է՝ Յոհան Սեբաստիան Բախ՝ Կիրք ըստ սուրբ Հովհաննեսի, Վիվալդի՝ Տարվա եղանակներ, Մոցարտ՝ Ռեքվիեմ , Հենդել՝ Իսրայելը Եգիպտոսում օրատորիան..
Ամբրոնեյի փառատոնը հատկանշական է նաև նրանով, որ ամեն տարի բարոկկո երաժշտության սիրահարներից բացի, իր շուրջն է հավաքում նաև բազմաթիվ կամավորների, ովքեր մեծ սիրով միանում են՝ իրենց ներուժը ներդնելով փառատոնի իրականացման մեջ:
Ինտենսիվ եռանդ, պատրաստակամ նվիրվածություն և գործին վարպետորեն տիրապետում. անհնար է չնկատել անձնակազմի պրոֆեսիոնալ աշխատանքը :
 Բացի այդ նաև ակնհայտ է երաժշտական կողմը՝  ժանրերի բազմազանությունը՝ բարոկկո, ջազ, տանգո, երգչախմբային, դասական երաժշտություն.. միաձուլված մշակույթային տարբեր նախագծերի և միջնադարյան բացառիկ կառույցների աքուստիկային:
Saint-Maurice-de-Gourdans 
2014թ.-ին  համերգները նույնպես բազմաթիվ էին և բաղկացած էին 4 week-end –ից, փառատոնը սեպտեմբերի 12-ից մինչև հոկտեմբերի 5-ն է:
2-րդ week-end-ի բացումը եղավ սեպտեմբերի 18-ին Ռոն Ալպ տարածաշրջանում սփռված փոքրիկ գյուղերից մեկի Saint-Maurice-de-Gourdans 8-ից 15-րդ դարերի գոթիկ եկեղեցում : Այն նվիրված էր Կարլ Ֆիլիպ Էմանուել Բախի՝ Յոհան Սեբաստիան Բախի երկրորդ որդու մահվան 300 –րդ տարելիցին, ով իր ժամանակաշրջանի նույնքան մեծ կոմպոզիտորներից էր:
Saint-Maurice-de-Gourdans
Համերգի ժամանակ Ալին Զիլբերայխի կատարմամբ՝ կլավեսին, ֆորտեպիանո (Aline Zylberajch- pianoforte & calvecin) հնչեց Կ. Ֆ. Էմ. Բախի ստեղծագործություններից ընտրված հրաշալի փունջ և զուգահեռ ներկայացվեց կոմպոզիտորի ստեղծագործական ուղին ու պատմությունը:

Aline Zylberajch (Saint-Maurice-de-Gourdans)
Եկեղեցու հնադարյան պատերի մանրանկարչության, ֆորտեպիանոյի ու կլավեսինի ձայնի համադրությամբ, բարոկկո երաժշտությության ակուստիկ ձայնը հաճելի էր հանդիսատեսին:
Saint-Maurice-de-Gourdans
 Իսկ հաջորդ օրը համերգը նվիրված էր հենց Յոհան Սեբաստիան Բախին,  “ Concert etranger” օտարերկրացի երիտասարդ երաժիշտներից բաղկացած երգչախումբը, որը Փարիզից է ու ղեկավարում է դիրիժոր Իտայ Ժեդլեն (Itay Jedlin), ներկայացրեց Բախի “Կիրք ըստ սուրբ Հովհաննեսի” (Passion Selon Saint Jean) գրքույկ Բարթոլդ Հենրիխ Բորկի (Barthold Heinrich Brockes) , Քրիստիան Հենրիխ Պոստելի (Christian Heinrich Postel)և Քրիստիան Վեյզի (Christian Weise) հոգևոր սփիրիչուելս պոեզիայի հիման վրա, ինչպես նաև մի քանի լյութերական խմբերգության 16-րդ և 17-րդ դարերի և Ավետարան ըստ Հովհաննեսի կտորից (Evangile de Jean):
“ Concert etranger-Passion Selon Saint Jean
Այս ստեղծագործությունը Բախը ձեռնարկել է 1723թ.-ին, առաջին անգամ այն կատարվել է հաջորդ տարի Լայպցիգի Սուրբ Թոմաս եկեղեցում, հետո այն ներկայացվել է մի քանի անգամ փոփոխված տարբերակով բախի մահվանից առաջ:
 
Itay Jedlin
Տպավորիչ էր Les Musiciens du Louvre Grenoble Le Son du Ciel et des Ténèbres ջազ բարոկկո համերգը ֆրանսիական  խմբի կատարմամբ՝ համադրված դասական երաժշտության և ջազային իմպրովիզացիոն էլմենտների  հետ : Որը տեղի ունեցավ Ամբրոնեյի վրան-համերգասրահում Chapiteau d’Ambronay. Բացումը  Դոմենիկո Սկարլատտիի Սիմֆոնիա N3-ով էր:
Jazz Baroque©Denis Rideau
Դասական երաժշտության գործիքների բարոկկո հնչյունների, ռոքի անբաժան հարվածային գործիքի հարվածների և սաքսոֆոնի ջազային իմպրովիզացիոն էլեմենտների միախառնումը շատ հետաքրքիր արդյունք էր ստացել: Գուցե սա ջազային երաժշտությունից հեռու մարդու ականջին մի փոքր տարօրինակ թվար, բայց կարծես ջազը նպաստել էր երաժշտական գործիքների մի տան դեմի ՝ ջութակ, ալտ, թավջութակ, կոնտրաբաս, բաս, կլավեսին, դաշնամուր, կլառնետ, սաքսոֆոն, հարվածային գործիքներ ու բորոկկո ջազ երաժշտության իմպրովիզացիա դասական հայտնի կոմպոզիտորի ստեղծագործություններից՝ Հենդել, Գլյուկ, Ֆալվետի.. : 
Մի խոսքով հրաշալի համերգային ելույթ՝ ջազի ու բարոկկոյի երկխոսությամբ: 

Les Musiciens du Louvre Grenoble 
Հաճելի երեկո եղավ կրկին Ամբրոնեյի վրան-համերգասրահում` Chapiteau d’Ambronay-ում, այս անգամ Կակտուս երաժշտական հեքիաթ-ներկայացումն էր, որի թեման բացակայությունն էր: Այն հանդիսատեսին ընկղմում էր մի փոքրիկ տղայի երևակայական աշխարհի մեջ, ով պիտի հաղթահարեր իր վախերը:
 
Cactus©Paul Pascal
Cactus
- մամա, շըըը՜շ, բայց մամա, շըըը՜շ.. , - այսպես էր սկսվում հեքիաթը: 
Բարոկկո երաժիշտների ու երգիչների, տենորի ու սպորանոյի, երաժշտական գործիքների՝ ֆլեյտայի, ալտի, ջութակի, գամբայի, ուդի գերակշռող միջավայրում հեքիաթասածը ներկայացումը դնում է պոետիկ հարթության վրա և պատմում փոքրիկ տղայի՝ Լեոյի մասին: 
Իսկ երաժշտությունն ու արտիստների բեմական ներկայացումը օգնում են հեքիաթասածին ավարտին հասցնել  հեքիաթի պատմությունը՝ փոքրիկ Լեոյի վախերի մասին:
Cactus
2-րդ րդ week-end-ի փակումը եղավ Հենդելի "Իսրայելը Եգիպտոսում" հայտնի օրատորիայով՝ Անգլիայից ժամանած ինտերնացիոնալ երաժիշտներից բաղկացած նվագախմբի և երգչախմբի կատարմամբ, խմբավար և դիրիժոր՝ Ռոյ Գուդմեն : 

Համերգը 3 մասից էր բաղկացած: Առաջին մասը կոչվում էր “Իսրայելցիների ողբը Հովսեփի մահից հետո “ (Լamentations de Israélites à la mort de Joseph): Այն թաղման օրհներգ էր, նվիրված Կարոլին թագուհուն 1937թ.:

Le Concert Lorrain - ©Benjamin de Diesbach ext 3
2-րդ մասը կոչվում էր  “Փախուստ” (L’Exode), իսկ 3-րդ մասը Կանտատ Մովսեսին` Le Cantique de Moise:
 Ամբրոնեյի փառատոնը, շարունակելով պահպանել իր ավանդույթը, Լիոնում նույնպես տարածեց բարոկկոն, այս անգամ Մոցարտի Ռեքվիեմը:



Դե ինչ, խորագրին չդավաճանելով, տոնական տրամադրությամբ գինու գավաթով նշում ենք Ամբրոնեյի փառատոնի 35- հոբելյանական տարին և ասում` մեր շնորհավորանքները: 
Մինչև հաջորդ տարի:

Ռուզան Պետրոսյան
Ֆրանսիա (Ամբրոնեյ)
2014թ.


Friday, September 5, 2014

Damien Saez - Je suis un étranger


 Դամիան Սայեզը ֆրանսիացի հեղինակ կատարող է, կոմպոզիտոր և գործիքավորող, և ֆրանսիական երգարվեստում ունի երկրպագուների մեծ բանակ: 
 Իր երգերով նա բողոքում է աշխարհում տեղի ունեցող անարդարություններից, երգում սիրո, մահվան, հիասթափության, կյանքի, իրականության մասին:
 Նա ներկայանում է տարբեր ժանրերում՝ ֆրանսիական ռոք, ալտերնատիվ ռոք, ֆրանսիական շանսոն:

 Հայրը իսպանացի է, իսկ մայրը Ալժիրից: Դամիանը 3տ. էր, երբ ծնողները բաժանվում են: Նրանք ապրել են Մարսելում, այնուհետև տեղափոխվել Դիժոն, որտեղի կոնսերվատորիան էլ ավարտել է: Սկզբում Դամիանը երգում էր հայտնի ռոք խմբերի երգերը՝ Pink FloydU2 ou Led Zeppelin, այնուհետև որոշեց հանդիսատեսին ներկայանալ հենց իր ստեղծագործություններով:

 Հիմնականում Դամիանն ազդվել է Noir Désir ֆրանսիական ռոք խմբի և հատկապես Jacques Brel-ի երգերից, սակայն ինչպես խոստովանում է՝ չկա նմանություն իր և Բրելի միջև: Ուղղակի նա իմ ուսուցիչն է եղել:  Երբ ես մի երգ եմ գրում նրա մասին եմ մտածում, միայն թե իմ գրածն ավելի ժամանակակից է լինում:

 Ես օտարերկրացի եմ (Je suis étranger) երգը գրել է 2012թ.-ին: Որտեղ ներկայացնում է օտարերկրացի էմիգրանտի կյանքը:

 Օտարերկրացի եմ

 երազները քաղցր Ֆրանսիայի,
 երեխաները աքսորի,
 արտագնա չարտերները
 քաղաքական ապաստանների,
 համերաշխությունն այստեղ
 բաղձանքի տեսք ունի:
 քո դաստակի ժամացույցը
 թռցնում եմ գրպանս
 ֆինանսական արքան քաջարի 
 և ցինիկ ժպիտը,
 մենք կառուցում ենք պատեր
 դու կառուցում ես ապագա՝
 անկլավի քաղաքներում,
 վախ՝ մետրոներում,
 ստրուկների երգերի ներքո,
 թռչունների թևերի տակ:

 ես օտարական եմ,
 փոթորիկն է իմ երկիրը,
 ես չունեմ գումար,
 ճանապարհն է իմ ընկերը:

 մենք քաղաքակրթությունն ենք
 դու՝ Կալեի ճամբարները,
 մենք՝ հիասթափությունը,
 դու՝ բետոնե բանակներ,
 մենք՝ չափազանց հին մշակույթ,
 դու՝ փոքրիկ բանվորը քաղաքի,
 ամրագրել մեզ, անշուշտ,
 դու՝ թիթեղյա քաղաքների դժոխք,
 մենք՝ արծաթե բաբելոնի գործընկերներ,
 մենք՝ մարմնավաճառներ,
 դու՝ գարնան աչք,
 մենք՝ տեղի գողեր,
 դու՝ բռնապետության որդի՝
 մեր նավթերի,
 դու՝ անձրևաջուր խմող..

 ես օտարական եմ,
 փոթորիկն է իմ երկիրը,
 ես չունեմ գումար,
 ճանապարհն է իմ ընկերը,
 ես օտարական եմ,
 և այդպիսին է իմ ճանապարհը, 
 ես այրել եմ իմ թղթերը, 
 ես կիսում եմ իմ գինին:

 աղբը հավաքելու համար
 աշխատում ես դու լուսաբացին,
 մենք նայում ենք երկնքին,
 դու ոլորում ես մարմինդ,
 հույսը նկուղում է,
 դու՝ քրտինքի մեջ կորած,
 ստրուկների երգերի ներքո,
 շահույթն անսիրտ է:

 բոլորն՝ առանց թղթի,
 բոլորն՝ անօթևան,
 բոլորն՝ օտարանդու որդիներ,
 բոլորը՝ հրդեհի զավակներ:
 ասա՛, ինչու՞ քացր ֆրանսիա,
 ես տեսնում եմ միայն անբարեկրթություն,
 ավելորդ ֆաշիզմ,
 երկիր մեր մանկության:

 ես օտարական եմ,
 հողն է մեր երկիրը,
 ես չունեմ գումար,
 ճանապարհն է իմ ընկերը,
 ես օտարական եմ,
 և այդպիսին է իմ ճանապարհը,
 ես այրել եմ իմ թղթերը,
 ես կիսում եմ իմ գինին..

 թարգմանեց՝
 Ռուզան Պետրոսյանը





Monday, July 14, 2014

1789 Les Amants De La Bastille



1789թ.-ի գարնանը, երբ Ֆրանսիայի թագավորությունը ամայացավ սովից, Լյուդովիկոս XVI-ի արքունիքը Վերսալում ամեն ինչ վատնեց ՝ առանց հաշվարկելու, մարդիկ սկսեցին ըմբոստանալ, և մոտակա ապստամբությունը հասունացավ:
Հենց այս համատեքստում , երիտասարդ ապստամբ գյուղացի Ռոնան, ում անարդարության պատճառով զրկել էին իր հողից, գնաց Փարիզ, որտեղ էլ հանդիպեց Օլիմպին, ով Ավստրիայի Մարի-Անտուանետի երեխաների ենթա-դաստիարակչուհին  էր: Նրանք երբեք չպետք է հանդիպեին, ուր մնաց՝ սիրեին միմյանց.

Ֆրանսիական հեղափոխության թոհուբոհի ներքո, երկու սիրահարները կապրեին անհոգ ու գեղեցիկ , որը արգելված էր, կբացահայտեին ավելի ռոմանտիկ ու ավելի խենթ խարդավանքներ՝ այդ ամենին ընկերակցելով ավելի հայտնի հեղափոխականների, ինչպիսիք են գործիչների, ինչպիսիք են Ժորժ Ժաք Դանթոն, Մաքսիմիլիան Դե Ռոբեսպիերը, ինչպես նաև Կամիլ Դեմուլեն :

Իրարից բաժանվելուց և դարձյալ միմյանց գտնելուց հետո, Օլիմպն ու Ռոնան իրար գտան 1789թ.-ի, Հուլիսի 14 - ին, Արքայական իշխանության, Բաստիլի գրավման, խորհրդանիշի դիմաց , որը կնքեց նրանց  ճակատագիրն ընդմիշտ:

Les Amants De La Bastille "Բաստիլի սիրահարները" ֆրանսիական երաժշտական ներկայացում է, որի պաշտոնական ցուցադրումը եղավ 2012թ.-ի հոկտեմբերի 10-ին: Լիբրետոն՝  Դով Ատտիայի, Ալբերտ Քոհենի և ֆրանսուա Շուքեի , խոսքերը՝ Դով Ատտիա և Վենսան Բագիյան : երաժշտությունը Ռոդ Ժանուա, Ժան-Պիեր Պիլո, Օլիվիեր Շուլտհեյն, Վիլիամ Ռուսո, Դով Ատտիա:


Ներկայացման առաջին սինգլը՝  Ça ira mon amour -ը 2011թ.-ի հոկտեմբերի 3-ին էր, Ռոդ Ժանուայի մեկնաբանությամբ՝





երկրորդ սինգլը՝ խմբի կատարմամբ ՝ Pour la peine-ն էր, 2012թ-ի փետրվարի 27-ին:



այնուհետև Je veux le monde՝ Նատալիայի մեկնաբանությամբ:




հետո դուետ Կամիլ Լուի և Լուի Դելորի կատարմամբ ՝Tomber dans ses yeux



հինգերորդը Լուի Դելորի կատարմամբ Sur ma peau




Նոր երաժշտական կտորը, Կամիլ Լուի նորովի մեկնաբանությամբ 2013թ-ին դուրս եկավ , այն կոչվում էր Les mots que l'on ne dit pas


պատրաստեց՝ Ռուզան Պետրոսյանը


P.S.- Le premier album du spectacle, sorti le 2 avril 2012, comprend :

  1. Pour la peine (Rod Janois, Nathalia, Sébastien Agius, Roxane Le Texier, Matthieu Carnot et Camille Lou) - 3:19
  2. Hey ha (Sébastien Agius) - 3:01
  3. Je veux le monde (Nathalia) - 3:18
  4. Ça ira mon amour (Rod Janois) - 3:41
  5. Le temps s'en va (Matthieu Carnot et Camille Lou) - 2:52
  6. Fixe (Rod Janois) - 3:02
  7. Je mise tout (Roxane Le Texier) - 3:10
  8. La sentence (Camille Lou) - 3:34
  9. Maniaque (Matthieu Carnot) - 2:59
  10. La rue nous appartient (Rod Janois et Matthieu Carnot) - 3:52
  11. A quoi tu danses ? (Sébastien Agius) - 2:36
  12. La nuit m'appelle (Nathalia) - 3:15
  13. Le cri de ma naissance (Nathalia) - 2:43
  14. Ça ira mon amour (version acoustique) - 4:26
L'album intégral, disponible depuis le 22 octobre 2012, comprend :


Friday, June 27, 2014

Barbara - Göttingen


իհարկե սա Սենան չէ
ոչ էլ Վենսենյան անտառը,
բայց ամեն դեպքում շատ գեղեցիկ է
Գյոթինգենը, Գյոթինգենը՜..

Երբևէ չէի պատկերացնի, որ Բարբարայի այս երգը մի օր էլ ինձ կտանի Գյոթինգեն : Կգնամ , բայց կմոռանամ երգի մասին : Որովհետև անծանոթ քաղաքների անունները չեմ հիշում : Ու ինչպես միշտ, սովորությանս համաձայն, կսկսեմ ամենուր ֆրանսիական  մշակույթ փնտրել, ամեն ինչի մեջ փոքրիկ Փարիզը տեսնել: Ու մագնիսի պես դրանք կձգվեն կողքս, ես էլ ինքնագոհ կշարունակեմ սիրել իմ հորինած այս խաղն ու խաղալ այն, որովհետև այստեղ ես միշտ հաղթողն եմ :
Այդպես էր եղավ. Գյոթինգենում ճիշտ է չհանդիպեցի ոչ մի ֆրանսախոսի, բայց փոխարենը բացահայտեցի կարևորը՝ ֆրանսիական երգարվեստի իմ սիրած կատարողներից մեկի՝ Բարբարայի փողոցը՝ Բարբարաշտրասսեն: 


1964թ. Բարբարան Էքլյուզ բարի աստղն էր (L'Ecluserestaurantbar à vin en France): Երգչուհուն լսելու համար, այնտեղ էր միշտ գալիս Սիբիլլ Պենկեր անունով երիտասարդ մի գերմանուհի: Նա կարծում էր, որ Բարբարայի յուրահատկության շնորհիվ է բարը լի մարդկանցով, որի համար էլ, շատ էր ցանկանում , որ երգչուհին նաև Գյոթինգեն (Գերմանիա) գար: Ապրիլին Սիբիլլը նամակ է գրում Բարբարային, սակայն վերջինս մերժում է:
Այդ տարիներին պատերազմի հետքերը դեռ թարմ էին. Գերմանիան ճանկերի էր նման: Թեպետ Բարբարան վստահում էր Գյոթինգենին, սակայն միանշանակ դեմ էր գնալուն: 

Հրեայի ընտանիքում ծնված երգչուհին, պատերազմի ժամանակ թաքնվում էր, որպեսզի խուսափեր ոչնչանալուց:
Սակայն հանկարծ որոշում է մտածել Սիբիլլի հրավերի մասին, և որոշումը կտրուկ փոխում: Ոչ այնքան բարձր տրամադրությամբ, նա հայտարարում է հուլիսին Գերմանիայում երգելու իր վճռական համաձայնության մասին :

Ժամանման հարթակում երգչուհուն մեծ ուրախությամբ դիմավորում է Հանս-Գունթեր Կլեյնը, որը « Junges Theater » թատրոնի գեղարվեստական  ղեկավարն էր:

Բարբարան դեմքը ծածկել էր, և ներքուստ անհանգիստ էր:
Հանս-Գունթերն առաջարկում է նախքան թատրոն գնալը, քաղաքով մի փոքր զբոսնել, քանի որ այդ ամսին այն շատ գեղեցիկ էր: Սակայն Բարբարան անհանգիստ մերժում է, ասելով, որ ինքը միայն թատրոնն է ուզում տեսնել:
Առաջին օրը երգչուհու համերգը խափանվում է: Ցուցարարները մտնում են նաև թատրոն և դաշնամուրը տեղահան անում: Դա անակնկալի է բերում երգչուհուն, և իր անհանգստությունն ու սառը վերաբերմունքը վերածվում տխրության: Սակայն Հանս-Գունթերն արագ մի բան է մտածում: Դահլիճում ներկա ուսանողների խումբը 22 ժամում թատրոն է բերում ծեր մի կնոջ սև դաշնամուր:
Չնայած երգչուհու նախնական սառը վերաբերմունքին, այնուամենայնիվ, հանդիսատեսը նրան շատ ջերմ է ընդունում և համերգն անցնում է օվացիաների ներքո:
Հանս-Գունթերն առաջարկում է երկարացնել պայմանագիրը. երգչուհին ևս մեկ շաբաթ էլ է մնում Գյոթինգենում: Այդ ընթացքում հասցնում է սիրել քաղաքը, զբոսնել, ուսումնասիրել այն..


« Junges Theater » in Gottingen
Պայմանագրի ավարտի օրը, մեկնումից առաջ, Բարբարան բեմից կարդում է Գյոթինգնենին նվիրած իր քառատողը.

…« Bien sûr, ce n’est pas la Seine,
Et c’est loin du pont de Suresnes,
Mais c’est bien joli tout de même
A Göttingen, à Göttingen »…

Փարիզ վերադառնալիս այն դառնում է երգ, որը միշտ հետևում է նրան: Բարբարան ամենուր բոլոր իր համերգներին երգում այն: 2003թ-ի հունվարին ֆրանկո-գերմանական ընկերության 40-րդ տարեդարձի տոնի ժամանակ կանցլեր Գերհարդ Շրյոդերը երգից մեկ քառատող է կարդում , դիվանագիտական շրջանակներում որպես անսովոր ժեստ .
« Oh, faites que jamais ne revienne
Le temps du sans et de la haine
Car il y a des gens que j’aime
A Göttingen, à Göttingen »

2001թ-ին Գյոտտինգենում բացվում է Բարբարայի անվամբ փողոց՝ Բարբարաշտասսե..
երգը գերմաներենով այստեղ՝
https://soundcloud.com/ruzan-petrosyan-1/barbara-gottingen-deutsch-franzosisch



« Il était un piano noir : Mémoires interrompus » վերնագրով ինքնակենսագրության մեջ երգչուհին գրում է.
"Գյոթինգենում բացահայտեցի այն տունը, որտեղ Գրիմ եղբայրները գրել են մեր մանկության հայտնի հեքիաթները: Դա թատրոնին կից փոքրիկ մի այգի էր, որտեղ մեկնմանս վերջին կեսգիշերին խզբզում էի իմ "Gottingen" -ը:
Ես ներողություն եմ խնդրում, որ երգի բառերը մեկնաբանեցի ոչ այնքան լավ տրամադրությամբ: Սակայն այն վերջնական տեսքի բերեցի Փարիզում: Ուրեմն այս երգի համար պարտք եմ Հանս-Գունթերի համառությանը, տասը ուսանողներին, ծեր տիկնոջ անհանգստությանը և Գյոթինգենի շեկ փոքրիկ երեխաներին.. "



Երգը նվիրված է Երկրորդ Համաշխարհային պատերազմի հիշատակին, որ բաժանում էր Ֆրանսիան և Գերմանիան: Հատկապես երեխաների համար, ովքեր մահացել էին պատերազմի ժամանակ: Այն նաև օրհներգն է Ֆրանս-Գերմանական բարեկամության:  


Գյոթինգենը

իհարկե սա Սենան չէ
ոչ էլ՝ Վենսենյան անտառը,
բայց ամեն դեպքում գեղեցիկ է շատ
Գյոթինգենը, Գյոթինգենը՜

չկան նավահանգիստներ և ոչ էլ մեղեդիներ՝ հին,
ոմանք հառաչում են, ոմանք` թափառում,
բայց մեկ է այստեղ սերը ծաղկում է ապրում
Գյոթինգենում Գյոթինգենում

կարծում եմ, նրանք ավելին գիտեն, քան մենք
Ֆրանսիայի թագավորների պատմությունից.
Հերման, Պետրոս, Հելգա, Հանս
Գյոթինգենում Գյոթինգենում

և ոչ ոք չի նեղանում
բայց մեր մանկության հեքիաթները
" կար մի ժամանակ"-ով էին սկսվում
Գյոթինգենում, Գյոթինգենում:

Իհարկե մենք ունենք Սենա գետ
և հետո մեր Վենսենյան անտառը,
բայց աստված իմ, որքան գեղեցիկ են
Գյոթինգենում, Գյոթինգենում վարդերը՜

մենք ունենք մեր խամրած առավոտները
և Վարլենյան մոխրագույն հոգին
նրանցը նույնպես նույն մելանխոլիան է
Գյոթինգենում Գյոթինգենում:

երբ նրանք ոչինչ չգիտեն ասել
մնում են այնտեղ և ժպտում մեզ
բայցևայնպես, մենք հասկանում ենք նրանց
շեկ երեխաներին Գյոթինգենի

այնպես որ նրանք, ովքեր զարմանում են
և մյուսները, ովքեր ինձ ներում են,
բայց երեխաները նման են
Փարիզում թե Գյոթինգենում:

օ՜հ .. երբեք չեն վերադառնա
ժամանակն արյան և ատելության,
քանի որ կան մարդիկ,
որոնց ես սիրում եմ
Գյոթինգենում, Գյոթինգենում 

և երբ կհնչեր ահազանգը,
եթե պետք էր վերցնել զենքերը 
իմ սիրտը կլցվեր արցունքով
Գյոթինգենի համար Գյոթինգենի համար..

բայց, ամեն դեպքում, շատ գեղեցիկ է
Գյոթինգենում, Գյոթինգենում..

թարգմանեց՝ Ռուզան Պետրոսյանը

Հ.Գ.- Այսօր այս կատարումը շարունակվում է սիրված լինել և տարբեր երգիչներ մեկնաբանել են այն յուրովի՝ Կարլա Բրունին , Լարա Ֆաբիանը, Պատրիկ Ֆիորին..և այլն   




Thursday, June 26, 2014

International Handel Festival Göttingen 2014


Գյոտտինգենը Գերմանիայի Ներքին Սաքսոնիայի երկրամասի մարզերից է, որի կենտրոնը հենց Գյոտտինգենն է : Հազարամյա քաղաքը , գրավեց ինձ իր պատմական տներով, եկեղեցիներով ու բազմաթիվ պուրակներով ու կանաչապատման եզակի պատկերներով: Այստեղ ամենուր ուսանողներ են, այն ուսանողական քաղաք է, հայտնի է Ջորջ Ավգուստի անվան համալսարանով : Այստեղ սովորում են տարբեր երկրներից եկած ավելի քան 25 000 ուսանող :


Գյոտտինգենում կյանքը հանգիստ է ու հետաքրքիր: Առաջին անգամ այցելողի աչքից չի վրիպում սրճարանների, բարերի, երաժշտական ակումբերի մեծ ընտրությունը : Ուսանողների ակտիվության շնորհիվ Գյոտտինգենը նոր շունչ է ստանում ու միշտ երիտասարդ է: 
Առաջին օրը սիրեցի քաղաքը: Եթե նկարեի այն, միանշանակ կանաչ կլիներ: Սիրուն են Գյոտտինգենի երիտասարդները, նրանց մեջ լիքը կյանք կա ու փոխանցում են այն քաղաքին: Սիրալիր են անցորդները, շատ են հեծանվորդները, շեկ են երեխաները, մոտավորվող են բադերն ու  վայրի աղավնիները.. 
Այն մշակութային քաղաք է . գերմանական թատրոնն իր համերգային դահլիճով, սիմֆոնիկ նվագախումբը, ինչպես նաեւ բազմազան մշակութային ծրագրեր, փառատոններ:

Գյոտտինգենի մշակութային կյանքի կարևոր մասնիկներից է համաշխարհային ճանաչում վայելող Հենդելի միջազգային փառատոնը, որը հիմնադրվել է 1920 թ –ին:
Սովորաբար երաժշտական փառատոնները տեղի են ունենամ այն վայրերում, որտեղ կոմպոզիտոները անցկացրել են իրենց կյանքի զգալի մասը կամ իրենց ծննդավայրն է : Օրինակ Բախի փառատոնը Լայպցիգում, Մոցարտինը՝ Զալցբուրգում..
Գյոտտինգենի փառատոնը բացառություն է, քանի որ Հենդելը երբեք չի ապրել այս քաղաքում:
Սակայն 1931թ.-ին Գյոտտինգենում հիմնվել է Հենդելյան միություն, դեռ ավելի վաղ 20-ականներին, կոմպոզիտորի մահից հետո հնչեցվել է նրա օպերեները "Ռոդելնիդա", "Հուլիոս կեսար".. 
30 տարիների ընթացքում Գյոտտինգենի փառատոնը կոմպոզիտորի ծննդավայր Հալլեում ֆորումներ էր ունենում:
 Արդյունքում մինչև 20-րդ դարը ստեղծվեց Հենդելի օպերաների ու օրատորիաների ձայնագրություններից կազմված մի կատալոգ, որոնց մի մասը արված էին հենց Գոտտինգենում  փառատոնի օրերին :
2012թ. Փառատոնի պոստ-արտ ղեկավարը եղավ բրիտանացի դիրիժոր և կլավիսինահար Լորանս Քյումինգը , ով 1999թ.-ին Լոնդոնի Հենդելի փառատոնի երաժշտական ղեկավարն էր նաև : Եվ իզուր չէր, որ հենց այդ թվականին փառատոնը ունեցավ մեծ հաջողություն և ճանաչում: Շուրջ 18 000 այցելու ներկա եղան փառատոնի ավելի քան 80 միջոցառումներին : Տարեկան գագաթնակետը փառատոնի Հենդելի  օպերաներ են :

FARAMONDO International Handel Festival Göttingen 2014

Հաճելի էր նաև ինձ համար առաջին անգամ լսել և դիտել Ջորջ Ֆրեդերիկ Հենդելի "Ֆարամոնդոն" Deutshes Theater-ի դահլիճում, որտեղ օպերային թատրոնի արտիստների դերասանական  խաղը, վոկալը, բեմադրությունը և սիմֆոնիկ նվագախմբի համատեղ ելույթը դահլիճում գեղեցիկ մթնոլորտ հաղորդեցին և հանդիսատեսին տեղափեցին ֆարամոնդոնյան ժամանակաշրջան :  
Բոլոր դերասանների խաղն ու վոկալը հրաշալի էր, սակայն անհնար է չառանձնացնել երիտասարդ դերասանուհի, օպերային երգչուհի Էմիլի Ֆոնսի թատերական և վոկալային տվյալները, ով վարպետորեն մարմնավորում էր Ռոզիմոնդային սիրահարված ֆարամոնդոյին:

Գյոտտինգենյան փառատոնի երաժշտական ներկապնակը ներդաշնակորեն միահյուսված էր ջազային, ռոք, ժամանակակից, դասական և եկեղեցական երաժշտությամբ:

Ռուզան Պետրոսյան


P.S.- չէի կարող անտարբեր անցնել Գյոտտինգենին նվիրված երգի կողքով, որի հեղինակը ֆրանսիացի հեղինակ կատարող Բարբարան է: Երգի մասին կարդացեք այստեղ՝ Barbara- Gottingen