Tuesday, May 13, 2014

Charles Aznavour- Comme ils disent


Երգի հեղինակը Շառլ Ազնավուրն է, այն գրվեց 1968թ.-ի վերջերին և 70-ականների սկզբին: Թեման հոմոսեքսուալիզմն է, որն այդ ժամանակաշրջանի թիվ առաջին տաբուն էր:
Եթե այլ երգերում տվյալ թեմային մոտենում էին ծաղրանքով և թեթևամտությամբ, ապա Ազնավուրն առաջինն էր, որ առանց սարկազմի և հեգնանքի փորձեց ներկայացնել տրանսվեստիտների Սարասատ փողոցում մոր հետ ապրող միայնակ մարդու պատմությունը:

Շանսոնիեն հիշում է, երբ առաջին անգամ հոմոսեքսուալ իր ընկերների շրջանակներում պատրաստվել է  կատարել այդ երգը, վերջիններիս առաջին արձագանքը սառն է եղել:
"Հետո նրանք ինձ հարցրին, թե ո՞վ է կատարելու երգը: Ես էլ ասացի՝ ես, ինքս: Այնուհետև երկար լռությունից հետո, մեկն անհանգստացած ցանկացավ իմանալ՝ արդյոք ես չե՞մ պատրասվում որևէ հայտարարություն անել:
- Դուք պատկերացնո՞ւմ եք ինձ բեմում նման հայտարություն անելիս. ես հիմա ինձ հոմոսեքսուալի տեղ եմ դնելու, բայց ես այն չեմ:
Այլևս ոչ մի հարց նրանց կողմից "

Երգի խոսքերը գրելիս, Ազնավուրը ներշնչվել է իր վարորդից, քարտուղարից և ոճաբան ընկերոջից: 1972թ.-ին երգն ընդգրկվել է Շառլի "Idiote je t'aime" կոչվող ձայնասկավառակում:
Երգի տեխնո-ռիթմիկ տարբերակը դարձել է հոմոսեքսուալների  գիշերային ակումբի հիմնը:


 Ինչպես ասում են


 ապրում եմ մենակ`
 մորս հետ,
 շատ հին բնակարանում`
 Sarasate փողոցի,
 ինձ շրջապատող ընկերներն են
 կրիան, երկու դեղձանիկն
 ու մի կատու:
 շատ հաճախ մորս հանգստանալ թողնելու համար
 դուրս եմ գալիս շուկա՝ գնումներ անելու..
 ..և խոհանոցում եմ`
 եփում եմ, լվանում, սրբում,
 մեքենան գործի դնում,
 նույնիսկ եթե այն վնասվում է,
 աշխատանքն ինձ չի վախեցնում,
 ես նաև դեկորատոր եմ մի քիչ,
 մի փոքր էլ՝ ոճաբան,
 բայց իմ իրական գործը գիշերն է,
 որ տրանսվեստիտի կերպարում եմ ,
 ես արտիստ եմ,
 ես ունեմ շատ առանձնահատուկ համար,
 որտեղ ներկայանում եմ մերկ:
 սթրիպտիզից հետո
 սրահում տեսնում եմ,
 որ տղամարդիկ չեն հավատում իրենց աչքերին.
 " Օ~հ, ես հոմոսեքսուալ եմ! "
 ինչպես նրանք են ասում:

 վաղ լուսաբացին, մոտ ժամը երեքին
 տարբեր սեռի ընկերներով
 ծխով լի պատահական մի ակումբում
 գնում ենք ուտել-խմելու,
 և մեր սրտերը միմյանց առաջ բացում `
 առանց բարդույթի,
 բացահայտում ենք ճշմարտություններ,
 այն մարդկանց մասին, ովքեր մեզ անտանելի են
 քարկոծում նրանց,
 բայց դա անում ենք հումորով,
 թաքնված բառախաղով ու
 մեղմ թթու խոսքով,
 ահա և գալիս են ուշացածները,
 տպավորություն թողնելու համար
 քայլում են` օրորվելով 
 խենթ աղքատներ ձևանում,
 կարծում են մեզ են կրկօրինակում,
 ծիծաղելի է.
 այդ շարժուձևը, բարձր խոսելը,
 խաղն աստվածուհիների և տենորներ հիմարության..
 ես, ծաղրուծանանքը
 ինձ մնում է սառը լինել,
 և հետո դա ճիշտ է.
 - ես տղամարդ եմ, օ~հ!, ես հոմո եմ!
 ինչպես նրանք են ասում:

 այն ժամին, երբ ծնվում է նոր օրը,
 ես վերադառնում եմ`
 գտնելու իմ շահումը մենության,
 ես հանում եմ իմ թարթիչները, պարիկը,
 ինչպես մի խեղճ դժբախտ ծաղրածուն
 ձանձրույթից:

 պառկում եմ, բայց չեմ քնում,
 մտածում եմ իմ տրտում սերերի մասին`
 այնքան անբավ,
 այն գեղեցիկ տղու ինչպես աստված,
 ով ոչինչ չանելով
 կրակ գցեց մեջն իմ հիշողության,
 բերանս չի համարձակվի երբեք
 խոստովանել նրան գաղտնիքն իմ մեղմ,
 քնքուշ իմ դրաման,
 քանի դեռ օբյեկտն իմ պոռթկումների 
 ամենալուսավոր պահն իր ժամանակի
 անցկացնում է կանանց անկողնում:
 ոչ ոք չունի իրավունք ճշմարտության
 հանդիմանել ինձ ու դատել
 և ես հստակեցնեմ.
 - ինչ լավ է, որ միայն 
 բնությունն է պատասխանատու, եթե
 "ես հոմո եմ, օհ!"
 ինչպես նրանք են ասում..

թարգմանեց՝
Ռուզան Պետրոսյանը