Diane Tell " Si j'étais un homme''

 

Կանադացի հեղինակ- կատարող, կոմպոզիտոր, երաժիշտ , պրոդյուսեր, ռեժիսոր: Ծնվել է Քվեբեկում: Բացի անգլերենից, նաև ֆրանսերեն է երգում: Համագործակցել է ֆրանսիացի հայտնի երգահանների հետ:  Թողարկել ֆրանսիական երգերից բաղկացած ձայնասկավառակներ:  Սակայն Դայանի կատարումներից առանձնանում է "Si j'étais un homme''   երգը, որը 1979թ.-ին գրվեց , իսկ հաջողություն ունեցավ 1982թ.-ին:

80-ականների սկզբին, երգչուհին Ռադիո Կանադայի կողմից ընտրվեց Բելգիայում տեղի ունեցող Ֆրանսիական երգի ամենամյա փառատոնին՝ ներկայացնելու իր երկիրը՝ Կանադան: Այդ առիթով էլ գրվեց այս երգը, սակայն քննադատների պատճառով այն անհաջողություն ունեցավ և առաջին իսկ փուլից դուրս մնաց: 
Սակայն ինչպես ասում են՝ անիվը պտույտ կատարեց, և արդյունքում հենց այս երգը դարձավ երգչուհու երգացանկից ամենասիրվածն ու հայտնին, ինչպես նաև՝ ամենաքննադատվողը:

Ի դեպ, ֆեմինիզմը նույնպես չշրջանցեց այն, և իր տեղը գտավ բլյուզում: Տարբեր կատարողներ սկսեցին իրենց երգերում չեղյալ հայտարարել գենդերային անհավասարությունն ու  հայրիշխանական մոդելը: մի մասի երգերում հերոսը կրքոտ կինն էր, ով փնտրում էր իր տղամարդուն: Իսկ ահա Դայան Թելլը երգում էր կրքոտ կնոջ ցանկության մասին, որն ավելի շատ արական էր, դրանով ցույց տալով սեռական հեղափոխության բացահայտումները, որն ավելի ակներև էր Հյուսիսային Ամերիկայի հիպպիական շարժման ժամանակ, և դա կարծես հաստատում էր, որ Ֆրանսիան այդ ամենից տեղյակ է:

եթե ես տղամարդ լինեի

եթե տղամարդ լինեի
ես կլինեի կապիտանն այն նավի՝
կանաչ-սպիտակ
հազվադեպ էլեգանտ
և ամուր էբենոսափայտի նման
չափազանց վատ եղանակի համար

քեզ կտանեի ճամփորդության
տեսնելու լավագույն երկրներն աշխարհի
ծովափին քեզ հետ սեր կանեի
ու ամեն մի վայրկյանը կվայելեի
ուր իմ թմրած մարմինը կայրվեր
մինչև որ քո գրկում կհանգչեի ու կքնեի

բայց
ես կին եմ,
և երբ կին են
նման բան չեն ասում միմյանց

ես քեզ կնվիրեի գեղեցիկ զարդեր
ծաղիկներ բնակարանիդ համար
օծանելիք որ քեզ կխենթացներ
ու անմիջապես Միլանի մոտ,
Բերգամո կոչվող քաղաքում 
քեզ համար վիլլա կկառուցեի

բայց
ես կին եմ
և երբ կին են
նման բաներ չեն գնում իրար

պետք է ասել ժամանակները փոխվում են
այսօր յուրաքանչյուրն իր համար է
նման հնացած սիրո պատմությունները
միայն ֆիլմերում են հանդիպում
դառնում են տնտեսող
ցավալի է
ես կկարողանայի հրաշալի սիրել
մի քիչ ավելի շատ հումորով և քնքշորեն
եթե տղամարդիկ այդքան չշտապեին սիրուհիներ ունենալ
ահ, եթե ես տղամարդ լինեի!

քեզ կզանգեի ամեն օր
մենակ քո ձայնը լսելու համար
քեզ կասեի՝ իմ սեր
կպնդեի տեսնվեինք
ու կհորինեի մի ծրագրի 
երեկոյան գալլայի նման

բայց ես կին եմ
իսկ երբ կին են
նման բաներ չեն անում

պետք է ասել ժամանակները փոխվում են
այսօր յուրաքանչյուրն իր համար է
նման հնացած սիրո պատմությունները
միայն ֆիլմերում են հանդիպում
դառնում են տնտեսող
ցավալի է
ես կկարողանայի հրաշալի սիրել
մի քիչ ավելի շատ հումորով և քնքշորեն
եթե տղամարդիկ այդքան չշտապեին սիրուհիներ ունենալ
ահ, եթե ես տղամարդ լինեի!

..ես կլինեի ռոմանտիկ

թարգմանեց՝
Ռուզան Պետրոսյանը